Thiết kế phòng sạch và quy trình 5 bước để đạt chuẩn chất lượng

Phòng sạch là yếu tố then chốt quyết định chất lượng sản phẩm trong các lĩnh vực như dược phẩm, điện tử, y tế hay thực phẩm. Một thiết kế phòng sạch đạt chuẩn không chỉ đảm bảo môi trường sản xuất vô trùng mà còn giúp doanh nghiệp tiết kiệm chi phí vận hành lâu dài. Bài viết sau sẽ giúp bạn hiểu rõ về các yếu tố cần lưu ý khi thiết kế phòng sạch cũng như quy trình thiết kế phòng sạch từ A-Z.

Các yếu tố cần xem xét trước khi thiết kế phòng sạch

Trước khi tiến hành thiết kế phòng sạch, cần cân nhắc kỹ các yếu tố sau:

• Mục đích sử dụng: Phòng sạch dùng cho sản xuất dược phẩm, thực phẩm, linh kiện điện tử hay y tế sẽ có yêu cầu khác nhau về cấp độ sạch, vật liệu và thiết bị.
• Cấp độ sạch (Cleanroom Class): Lựa chọn cấp độ sạch dựa trên tiêu chuẩn ISO 14644-1, GMP hoặc TCVN, đảm bảo phù hợp với sản phẩm và quy trình sản xuất.
• Diện tích và bố trí mặt bằng: Thiết kế luồng di chuyển nhân viên và vật liệu hợp lý, tránh lây nhiễm chéo giữa các khu vực.
• Vật liệu xây dựng: Sử dụng panel PU, EPS hoặc Rockwool có khả năng chống bụi, chống tĩnh điện, dễ lau chùi, đảm bảo độ bền và an toàn.
• Hệ thống HVAC: Đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì nhiệt độ, độ ẩm, áp suất và độ sạch không khí ổn định.
• Chi phí và ngân sách: Cân đối giữa chi phí đầu tư, thi công, lắp đặt thiết bị và chi phí vận hành về lâu dài.

Tiêu chuẩn thiết kế phòng sạch phổ biến

• Tiêu chuẩn ISO 14644-1: Quy định cấp độ sạch dựa trên số lượng hạt bụi có kích thước xác định trong mỗi mét khối không khí.
• Tiêu chuẩn GMP: Áp dụng cho các ngành dược phẩm, thực phẩm chức năng, mỹ phẩm, yêu cầu phòng sạch đảm bảo an toàn, đồng nhất về chất lượng sản phẩm.
• Tiêu chuẩn TCVN 8664-1:2011: Tiêu chuẩn quốc gia quy định yêu cầu kỹ thuật phòng sạch tại Việt Nam.

Các tiêu chuẩn này giúp kiểm soát lượng bụi, vi khuẩn, nhiệt độ, độ ẩm, áp suất,… nhằm đảm bảo chất lượng sản phẩm và an toàn cho người lao động.

Các thành phần chính trong thiết kế phòng sạch

Một phòng sạch đạt chuẩn được cấu thành từ nhiều hệ thống đồng bộ:

• Hệ thống HVAC: Kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm, áp suất, luồng khí. Trung tâm hệ thống là AHU phối hợp cùng FFU, quạt gió và đường ống dẫn khí.
• Hệ thống lọc khí: Gồm lọc thô, lọc tinh và màng lọc HEPA hoặc ULPA, loại bỏ bụi mịn và vi sinh vật. FFU lắp trên trần phân phối không khí sạch liên tục.
  
• Vách, trần và sàn: Sử dụng panel phòng sạch chuyên dụng, bề mặt nhẵn, không bám bụi, dễ vệ sinh, kháng khuẩn. Sàn Vinyl chống tĩnh điện hoặc Epoxy tự san phẳng.
• Cửa và kính: Đảm bảo kín khí, có khóa liên động (interlock) giúp kiểm soát áp suất và hạn chế nhiễm chéo.
• Thiết bị phụ trợ: Air Shower, Pass Box, tủ hút khí độc, bàn thao tác inox, giúp duy trì và vận hành phòng sạch hiệu quả.

Quy trình 5 bước thiết kế phòng sạch từ A-Z

Bước 1: Tiếp nhận yêu cầu & khảo sát hiện trạng

Thu thập thông tin về mục đích sử dụng, cấp độ sạch yêu cầu, diện tích, vị trí lắp đặt. Tiến hành khảo sát mặt bằng để đo đạc thông số kỹ thuật.

Bước 2: Thiết kế ý tưởng & bố trí mặt bằng (Concept Design)

Phác thảo sơ đồ bố trí tổng thể, xác định luồng di chuyển của con người và vật liệu, bố trí khu vực chức năng hợp lý nhằm đảm bảo luồng sạch – bẩn tách biệt.

Bước 3: Thiết kế chi tiết (Detailed Design)

Đây là giai đoạn quan trọng nhất. Cinvico sẽ triển khai bản vẽ thiết kế chi tiết cho tất cả các hệ thống:

• Bản vẽ kiến trúc và kết cấu (vách, trần, sàn, cửa).
• Bản vẽ hệ thống HVAC (sơ đồ nguyên lý, đường ống gió, vị trí AHU, FFU).
• Bản vẽ hệ thống điện (điện động lực, chiếu sáng, điện nhẹ).
• Bản vẽ hệ thống cấp thoát nước và các tiện ích khác (khí nén, PCCC).

Bước 4: Bóc tách khối lượng & lập dự toán

Xác định khối lượng vật tư, thiết bị, lập bảng dự toán chi phí chi tiết, giúp chủ đầu tư dễ dàng kiểm soát ngân sách.

Bước 5: Hoàn thiện hồ sơ & bàn giao

Tổng hợp đầy đủ hồ sơ thiết kế, bản vẽ, thuyết minh kỹ thuật, sẵn sàng chuyển sang giai đoạn thi công, lắp đặt.

Những lưu ý quan trọng khi thiết kế phòng sạch

• Lựa chọn đơn vị thiết kế – thi công uy tín: Đảm bảo đúng kỹ thuật, đủ năng lực thực hiện các yêu cầu khắt khe của phòng sạch.
• Tối ưu hóa chi phí: Cân đối giữa ngân sách và chất lượng thiết bị, vật liệu nhằm mang lại hiệu quả sử dụng lâu dài.
• Đảm bảo khả năng mở rộng: Thiết kế phòng sạch cần tính đến khả năng nâng cấp, mở rộng quy mô sản xuất trong tương lai.
• Tuân thủ nghiêm ngặt tiêu chuẩn: Mọi giai đoạn từ thiết kế đến thi công, nghiệm thu phải bám sát tiêu chuẩn.
• Vận hành và bảo trì dễ dàng: Hệ thống thiết bị, đường ống cần được bố trí hợp lý để thuận tiện bảo dưỡng, sửa chữa.

Cinvico cung cấp dịch vụ thi công phòng sạch trọn gói, đảm bảo đúng tiêu chuẩn, tối ưu chi phí và bền vững theo thời gian. Liên hệ ngay để được tư vấn giải pháp phù hợp nhất cho nhu cầu của bạn.