Quy trình thi công và lưu ý khi lắp đặt phòng sạch

Trong các ngành dược phẩm, y tế, thực phẩm hay điện tử, việc kiểm soát môi trường sản xuất rất quan trọng để đảm bảo chất lượng và an toàn. Phòng sạch (cleanroom) là giải pháp giúp tạo ra không gian không bụi, không vi sinh vật và ổn định về nhiệt độ, độ ẩm. Hãy cùng Cinvico tìm hiểu quy trình thi công và những lưu ý quan trọng để xây dựng phòng sạch đạt chuẩn, vận hành hiệu quả.

Phòng sạch là gì?

Phòng sạch (cleanroom) là không gian được thiết kế đặc biệt nhằm hạn chế tối đa sự xâm nhập và tồn tại của các hạt bụi trong không khí. Đồng thời, phòng sạch còn kiểm soát chặt chẽ các yếu tố môi trường như nhiệt độ, độ ẩm và áp suất (khi cần thiết). Việc kiểm soát toàn diện này giúp giảm thiểu nguy cơ nhiễm khuẩn hoặc nhiễm chéo sản phẩm trong quá trình sản xuất và nghiên cứu, đảm bảo điều kiện vô trùng và an toàn.

Ngày nay, phòng sạch được ứng dụng rộng rãi trong nhiều ngành công nghiệp như dược phẩm, thực phẩm, mỹ phẩm, công nghệ sinh học. Đặc biệt là những lĩnh vực có yêu cầu cao về kiểm soát bụi và các thành phần trong không khí.

Quy trình thi công phòng sạch chuẩn

Thi công phòng sạch không chỉ là việc lắp đặt vật liệu và thiết bị, mà là một chuỗi quy trình liên kết chặt chẽ, đòi hỏi kinh nghiệm và sự chính xác. Dưới đây là 7 bước thi công phòng sạch cơ bản:

1. Khảo sát hiện trạng và lên thiết kế chi tiết

Đầu tiên, đội ngũ kỹ sư cần khảo sát hiện trạng mặt bằng và xác định mục tiêu sử dụng của phòng sạch (sản xuất, nghiên cứu, đóng gói…). Từ đó, lên bản vẽ thiết kế chi tiết phù hợp với cấp độ sạch yêu cầu, hệ thống luồng khí, áp suất, thiết bị, vật liệu,…

2. Thi công kết cấu bao che (panel, cửa, kính)

Hệ thống bao che gồm vách, trần và cửa panel phòng sạch được lắp đặt đầu tiên. Các tấm panel phòng sạch thường là panel PU, EPS hoặc Rockwool, có khả năng cách nhiệt, chống bụi, kháng khuẩn và dễ lau chùi. Việc thi công cần đảm bảo độ kín khí tuyệt đối và hạn chế phát sinh bụi. Cửa và kính quan sát phải đảm bảo độ kín, sử dụng gioăng cao su chống bụi và chống nhiễm chéo.

3. Lắp đặt hệ thống HVAC

Hệ thống HVAC (Heating, Ventilation and Air Conditioning) là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát nhiệt độ, độ ẩm và luồng không khí trong phòng sạch. Hệ thống này bao gồm máy lạnh trung tâm, quạt AHU, ống gió, và đặc biệt là bộ lọc HEPA hoặc ULPA giúp loại bỏ bụi mịn và vi sinh vật.

4. Thi công hệ thống điện, chiếu sáng

Hệ thống điện cho phòng sạch cần đáp ứng các yêu cầu về an toàn, chống cháy nổ, và tiết kiệm năng lượng. Đèn LED chuyên dụng cho phòng sạch thường có độ sáng cao, không tỏa nhiệt lớn và có thể chống bụi. Ngoài ra, cần bố trí ổ cắm, công tắc và tủ điều khiển ở vị trí thuận tiện cho thao tác nhưng vẫn đảm bảo sạch sẽ.

5. Lắp đặt thiết bị phòng sạch

Các thiết bị như pass box, air shower, bàn thao tác inox, tủ hút khí độc, tủ vi khí hậu,… cần được lắp đặt đúng quy cách và vị trí thiết kế. Các thiết bị này không chỉ phục vụ vận hành mà còn góp phần duy trì môi trường sạch trong phòng.

6. Kiểm tra và nghiệm thu

Sau khi hoàn thiện thi công, cần tiến hành kiểm tra và hiệu chỉnh hệ thống: đo lưu lượng gió, độ sạch không khí, áp suất chênh lệch, ánh sáng, độ ẩm và nhiệt độ. Sau đó, thực hiện nghiệm thu theo tiêu chuẩn ISO 14644 hoặc GMP. Chỉ khi đạt yêu cầu, phòng sạch mới được đưa vào vận hành chính thức.

Lưu ý quan trọng khi thi công phòng sạch

1. Chọn đơn vị thi công có chuyên môn

Thi công phòng sạch không phải công trình dân dụng thông thường. Cần lựa chọn nhà thầu có kinh nghiệm thực chiến, hiểu rõ về tiêu chuẩn ISO, GMP và có đội ngũ kỹ thuật chuyên sâu.

2. Đảm bảo đồng bộ giữa thiết kế và thi công

Sai lệch giữa bản vẽ thiết kế và thi công thực tế có thể dẫn đến hệ thống không vận hành đúng chuẩn. Cần phối hợp chặt chẽ giữa chủ đầu tư, đơn vị thiết kế và đội thi công trong suốt quá trình.

3. Vật liệu và thiết bị phải đạt chuẩn

Tất cả vật liệu sử dụng (panel, lọc HEPA, đèn chiếu sáng, sơn sàn…) cần được chứng nhận đạt tiêu chuẩn phòng sạch. Vật tư không đạt chuẩn có thể phá vỡ toàn bộ hệ thống kiểm soát sạch.

4. Kiểm soát chặt tiến độ và quy trình

Phòng sạch cần thi công theo trình tự nhất định. Nếu không đảm bảo thứ tự (ví dụ thi công HVAC trước panel bao che), có thể ảnh hưởng đến độ kín và hiệu suất hoạt động.

5. Đào tạo vận hành sau thi công

Sau khi bàn giao, cần đào tạo nhân viên vận hành đúng quy trình, tránh gây nhiễm bẩn chéo hoặc làm giảm cấp độ sạch trong quá trình sử dụng.

Cinvico – Đơn vị thi công phòng sạch chuyên nghiệp

Cinvico là đơn vị cung cấp giải pháp thi công phòng sạch toàn diện, từ tư vấn thiết kế đến lắp đặt và bảo trì. Với kinh nghiệm thực tế qua nhiều dự án, chúng tôi mang đến dịch vụ uy tín, quy trình thi công chuyên nghiệp, sử dụng vật liệu chất lượng cao, đảm bảo tiến độ và chi phí hợp lý. Cinvico luôn đồng hành cùng khách hàng trong suốt quá trình vận hành và bảo trì hệ thống phòng sạch.