Gia công cơ khí là gì? Phân loại gia công cơ khí

Trong ngành công nghiệp hiện đại, gia công cơ khí là một khâu sản xuất không thể thiếu, đóng vai trò then chốt trong việc tạo ra linh kiện, thiết bị và máy móc chính xác. Vậy gia công cơ khí là gì, được phân loại như thế nào và có những ứng dụng cụ thể ra sao? Hãy cùng Cinvico khám phá chi tiết qua bài viết dưới đây.

Gia công cơ khí là gì?

Gia công cơ khí là một quá trình sản xuất, chế tạo các sản phẩm từ các vật liệu kim loại Gia công cơ khí là quá trình sản xuất, chế tạo các chi tiết hoặc sản phẩm từ vật liệu kim loại thông qua các phương pháp như cắt, tiện, phay, mài, khoan, hàn, đánh bóng,… nhằm tạo hình và hoàn thiện theo bản vẽ kỹ thuật.

Mục đích của quá trình này là tạo ra những sản phẩm có độ chính xác cao, tính thẩm mỹ tốt và độ bền lâu dài. Các sản phẩm cơ khí được sử dụng rộng rãi trong sản xuất ô tô, máy móc công nghiệp, thiết bị điện tử, tàu thủy, máy bay, đồ gia dụng và cơ khí dân dụng.

Trong xưởng cơ khí hiện đại, thiết bị hỗ trợ như bàn thao tác cơ khí giúp nâng cao hiệu suất làm việc, đảm bảo độ chính xác khi thao tác với các chi tiết nhỏ và phức tạp.

Phân loại gia công cơ khí

Gia công cơ khí được phân chia theo nhiều tiêu chí khác nhau tùy vào công nghệ, phương pháp, độ chính xác hoặc loại phôi được sử dụng. Dưới đây là các cách phân loại phổ biến:

Phân loại theo phôi gia công

• Gia công cơ khí không phôi: Còn gọi là gia công cơ khí đột dập hoặc gia công biến dạng. Đây là nhóm phương pháp sử dụng lực tác động (nhiệt hoặc cơ học) để tạo hình mà không cần loại bỏ vật liệu. Bao gồm các kỹ thuật như: đúc, ép, cán, dập nóng, dập nguội, rèn, kéo, hàn. Phương pháp này phù hợp cho các chi tiết không yêu cầu độ chính xác cao nhưng có độ bền và hình dạng cơ bản.
• Gia công cơ khí có phôi: Là quá trình sử dụng các công cụ để loại bỏ vật liệu từ phôi nhằm tạo ra sản phẩm có hình dạng mong muốn. Các phương pháp phổ biến gồm: tiện, phay, khoan, mài, bào, chuốt… Đây là nhóm phương pháp được sử dụng rộng rãi nhất khi yêu cầu về kích thước, độ nhẵn và dung sai chính xác là yếu tố quyết định.

Phân loại theo phương pháp gia công

• Gia công cắt gọt: Bao gồm tiện, phay, khoan, mài, doa,…
• Gia công biến dạng: Bao gồm uốn, dập, kéo, cán, ép,…

Phân loại theo độ chính xác

• Gia công thô: Tạo hình sơ bộ, dung sai lớn.
• Gia công tinh: Tăng độ chính xác, hoàn thiện sản phẩm.
• Gia công siêu tinh: Đáp ứng các yêu cầu nghiêm ngặt về độ nhẵn và kích thước.

Phân loại theo công nghệ

• Gia công cơ khí truyền thống: Sử dụng các máy tiện cơ, máy khoan, máy phay truyền thống. Đòi hỏi người thợ có tay nghề cao.
• Gia công cơ khí CNC (Computer Numerical Control): Điều khiển bằng lập trình máy tính, độ chính xác cao, phù hợp sản xuất hàng loạt.
• Gia công đặc biệt (không truyền thống): Bao gồm gia công bằng tia laser, tia nước, EDM (tia lửa điện),… thường dùng trong các ngành yêu cầu độ chính xác cực cao.

Sự khác biệt giữa gia công cơ khí chung và gia công cơ khí chính xác

• Gia công cơ khí chung: Là hình thức gia công cơ bản, dùng trong sản xuất thông thường với yêu cầu kỹ thuật không quá nghiêm ngặt.
• Gia công cơ khí chính xác: Áp dụng cho những chi tiết yêu cầu dung sai cực nhỏ và bề mặt siêu mịn. Công nghệ sử dụng bao gồm máy CNC, EDM, laser,… Các sản phẩm như khung máy CNC mini là ví dụ điển hình về tính ứng dụng và độ chính xác cao trong thực tế.

Ứng dụng của gia công cơ khí

Gia công cơ khí xuất hiện trong hầu hết các lĩnh vực công nghiệp và dân dụng:

• Ngành chế tạo máy móc: Các máy móc, thiết bị, phụ tùng, linh kiện và công cụ cần phải được sản xuất bằng các phương pháp gia công cơ khí để đảm bảo độ chính xác và độ tin cậy trong quá trình hoạt động.
• Ngành sản xuất ô tô: Ngành sản xuất ô tô cũng sử dụng rất nhiều các chi tiết kim loại được gia công bằng phương pháp CNC, dịch vụ cắt laser và 3D printing để tạo ra các linh kiện của ô tô như khung xe, động cơ, hộp số, phanh, giảm xóc, bánh xe, v.v
• Ngành sản xuất thiết bị điện tử: Gia công cơ khí được sử dụng để sản xuất các bộ phận cơ bản của thiết bị như vỏ, khung và các bộ phận nội bộ khác.
• Ngành sản xuất thực phẩm: Sử dụng nhiều thiết bị và máy móc được sản xuất bằng phương pháp gia công cơ khí như máy xay, máy ép, máy chế biến thực phẩm,…
• Cơ khí dân dụng: Làm cổng, lan can, thang, mái che… sử dụng bàn thao tác cơ khí trong khâu sản xuất lắp ráp.

Gia công cơ khí là nền tảng không thể thiếu của công nghiệp chế tạo hiện đại. Việc nắm rõ các loại hình gia công cơ khí sẽ giúp doanh nghiệp lựa chọn phương pháp phù hợp với mục tiêu sản xuất, từ thủ công đến tự động hóa bằng CNC.

>>Xem thêm: Xe đẩy hàng inox và xe đẩy hàng nhôm: Lựa chọn nào tối ưu nhất?